چند سالی است که دولت ها تصمیم درستی درباره طرح رتبه بندی معلمان نگرفته اند و هر تصمیمی که گرفته می شود ناقص و نیمه کاره اجرا می شود و صدای معلمان به گوش می رسد. هنوز مشخص نیست سرنوشت این طرح چه خواهد شد.
طرح رتبه بندی معلمان یکی از طرح هایی است که امروز در مجلس مطرح شده است. زیرا با اجرای طرح رتبه بندی معلمان حقوق معلمان افزایش چشمگیری خواهد داشت. با تصویب قانون رتبه بندی معلمان و آیین نامه اجرایی آن، معلمان از این طریق به رتبه خود دست یافتند و در مجموع 960 هزار معلم مشمول رتبه بندی شدند.
رتبه بندی به عنوان یکی از مهم ترین برنامه های آموزش و پرورش در حال حاضر با بحث و احادیث روبه رو است و همچنان مشکلاتی در ساختار وزارت آموزش و پرورش وجود دارد.
بر اساس این طرح معلمان در چهار گروه طبقه بندی و حقوق تعیین شده اند و این طرح هم اکنون در حال اجراست. موضوعات طرح طبقه بندی وظایف معلمان عبارتند از: معلم، معلم، هنرآموز، معلم امور تربیتی، مشاور واحد آموزشی، بهداشت، مدیر و معاون گروه های آموزشی.
وحیدی نماینده مردم بجنورد، مانه، سملگون، راز و جرگلون در مجلس با انتقاد از این نحوه طبقه بندی خاطرنشان کرد: در این مورد نگاهی به نیروهای خدماتی و اداری داشتیم که در رتبه بندی قرار نگرفتند. معلمان، و آنها را در اولویت پرداخت قرار داد رئیس کمیسیون آموزش کمیسیون آموزش مجلس تاکید کرد: این پرداخت ها در کنار مشارکت 25 هزار نیروی خدماتی و نظافتچی کمک زیادی به آموزش و پرورش برای بهبود شرایط آموزش و پرورش می کند.
در همین راستا محمدمهدی کاز معاون آموزش متوسطه وزیر آموزش و پرورش از پرداخت بدهی معلمان معترض به حکم خود با حقوق شهریور ماه خبر داد. در حالی که اعتراض معلمان همچنان شدید است.
همه منتقدان طرح
این اعتراضات در حالی است که وزیر فعلی آموزش و پرورش که در راس این وزارتخانه بود یا در روز رای اعتماد وعده داده بود که در جدول رتبه بندی معلمان اصلاحاتی صورت خواهد گرفت.
اما جواد نیک بین نماینده مردم کاشمر در مجلس با انتقاد از خلف وحمی وزیر آموزش و پرورش گفت: 100 درصد معلمان مخالف اجرای رتبه بندی معلمان هستند و همین امر باعث نارضایتی این قشر شده است. ، چون در اجرای رتبه بندی باید کارهایی انجام شود، در نظر گرفته شد که متأسفانه رعایت نشد، بازنگری شود.
علی اصغر باقرزدا نماینده بابلسر و فریدونکنور نیز در یکی از سخنان خود در این رابطه گفت: یکی از اشتباهات دولت در امر آموزش و پرورش و طراحی رتبه معلمان این است که می تواند قدرت دولت و اعتماد به نظام اما اگر این امر منجر به ناامیدی، بی اعتمادی و نارضایتی معلمان شده است چه باید کرد، لذا از رئیس جمهور تقاضا دارم مطالبات معلمان، اضافه کاری، بدهی و به ویژه مانده رتبه معلمان در سال 1400 را برآورده کند.
نیک بین نماینده کاشان در مجلس در تذکر دیگری خطاب به وزیر آموزش و پرورش گفت: 100 درصد معلمان مخالف اجرای رتبه بندی معلمان هستند و همین امر باعث نارضایتی این قشر عزیز شده است. مواردی باید در اعمال رتبه بندی لحاظ شود که متأسفانه رعایت نشده است، بنابراین باید اصلاح شود.
طراحی به عنوان یک شعار
محمدرضا نیک نژاد کارشناس حوزه آموزش در گفتگو با «امدلی» اما ریشه یابی طرح رتبه بندی معلمان می گوید: اساساً طرح رتبه بندی در دنیا یک طرح منسوخ شده است. یعنی به جای اجرای چنین طرحی، حقوق کارکنان و معلمان دولت بر اساس کارایی و سابقه کار دریافت می شود. اما در ایران شاهد یک نابرابری آشکار در حقوق و مزایای کارکنان هستیم. از این نظر، اکثر دولت ها حقوق و مزایای یکسانی دارند، اما معلمان ندارند. بنابراین در جایی که سایر کارمندان 22 تا 30 میلیون درآمد دارند، میانگین حقوق معلمان 12 تا 13 میلیون تومان است.
وی با اشاره به اینکه طرح فعلی با طرح اولیه و اهداف آن متفاوت است، می گوید: اولاً طرح رتبه بندی اولیه که حقوق معلمان با حقوق مدرسان دانشگاه ها برابری می کرد، به دلیل بار مالی اجرا نشد، ثانیاً طرح رتبه بندی اولیه که در آن حقوق معلمان با حقوق اساتید دانشگاه ها برابری می کرد، اجرا نشد. بعدها و در طول سال های بعد، طراحی آنقدر تغییر کرد که اکنون همه از آن شکایت دارند.
این کارشناس آموزش و پرورش توضیح می دهد: به گفته نیک نژاد، تنها مزایای این طرح تاکنون برای معلمان، وعده هایی است که هرگز قانونی نمی شود. این کارشناس آموزش و پرورش می گوید: به عنوان مثال آقای منادی نماینده مجلس پیش از این اعلام کرده بود با اجرای طرح رتبه بندی 8 تا 16 میلیون تومان به حقوق معلمان اضافه می شود اما این اتفاق نیفتاد. ، حتی طرح رتبه بندی داخلی نیز تاکنون بی صدا بوده است.
به گفته مسئولان در این طرح باید 8 تا 16 میلیون تومان به حقوق معلمان اضافه می شد تا حقوق این قشر به متوسط حقوق جامعه ایرانی برسد.
نیک نژاد در این خصوص اشاره می کند که در صورت اجرای این رتبه بندی، حقوق معلمان بسته به پایه یک تا پنجم از 2 به 4.5 میلیون تومان افزایش می یابد. جالب اینجاست که تفاوت دستمزد معال رتبه 4 با فردی که رتبه 5 است 700 هزار تومان است. به همین ترتیب، بین پایه های 3 و 4 و بنابراین، 75 تا 80 درصد معلمان به رتبه بندی اعتراض دارند.
به گفته وی، این رویه که مسئولان در پیش گرفته اند نه تنها وضعیت معیشتی معلمان را تغییر می دهد، بلکه موجب ناامیدی این قشر از مسئولان و وعده هایشان و البته تنش می شود. در این جامعه حدود یک میلیون نفر افزایش خواهد یافت. ضمن اینکه چنین طرحی اصلا اجرا نمی شود اما بعید است آموزش و پرورش با بار مالی رتبه بندی کنار بیاید.
مشکلات بازنشستگی
بخشی دیگر از مشکل رتبه بندی معلمان مربوط به بازنشستگان است. بازنشستگانی که گفته می شود به تازگی وام رتبه بندی خود را دریافت کرده اند. در این زمینه یکی از نمایندگان مجلس از پرداخت 4300 میلیارد تومان بدهی آموزش و پرورش به صندوق بازنشستگی خبر داد به طوری که رتبه در حقوق معلمان بازنشسته 1400 و 1401 است.
در حال حاضر به گفته محمد وحیدی -عضو کمیسیون آموزش و پژوهش مجلس، آموزش و پرورش در سال های 1400 و 1401 حدود 4300 میلیارد تومان به صندوق بازنشستگی کشوری بدهکار بوده و این بدهی پرداخت شده است.
وی در ادامه سخنان خود گفت: در سال 1402 سهم صندوق بازنشستگی معلمان شاغل به مدت یک ماه تعیین می شود و نگرانی برای بازنشستگی آنها وجود ندارد.
آخرین وعده!
اما این اعتراضات همچنان ادامه دارد. هرچند به نظر می رسد او آموزش و پرورش را مجبور به اقداماتی در این راستا کرده است. صحرایی وزیر آموزش و پرورش در آخرین اظهار نظر خود در این زمینه گفت: آنچه را که در عمل و رتبه ها معرفی شد اصلاح کردیم. در پایان آبان ماه وارد مرحله رتبه بندی جدیدی می شویم که مرحله ارتقاء است. با کمک همکاران در حال بازنگری در آیین نامه آن هستیم. مقررات جدید نیازهای جامعه ماال می را برآورده می کند، اما برخی از ویژگی های مقررات قبلی با شرایط معلمان مطابقت نداشت. همه ایرادات بررسی شد و برای کسانی که نظراتشان دریافت شد اصلاحاتی صورت گرفت. اگر اعتراضی نباشد به مردم اعلام می شود. اکنون آیین نامه مرحله جدید رتبه بندی در حال تهیه است.